Meteen naar de inhoud
Home | Onze projecten | 2020-21

2020-21

In 2020 is de werkplaats gecontinueerd als onderdeel van de nieuwe Amsterdamse Lerarenagenda ‘Liever voor de klas’. Het centrale thema is hetzelfde gebleven, de deelnemende scholen en onderzoekers werken aan de ontwikkeling van metacognitie, zelfregulatie en zelfverantwoordelijk leren van de leerlingen, zowel in het vo als in het mbo. Praktijkonderzoek wordt ingezet als middel tot verdere professionalisering van de docenten en kwaliteitsverbetering van het onderwijs.

De uitwerking van de werkplaats vormt een onderdeel van Actielijn 3 – Versterking van het lerarenberoep (onderdeel van het Plan van Aanpak Lerarentekort). De Taskforce Amsterdamse Lerarentekort is verantwoordelijk voor dit plan van aanpak en wordt dus ook geïnformeerd over de voortgang van de werkplaats-vo/mbo.

Overzicht van scholen, onderzoeksvragen, voortgang en producten.

SchoolOnderzoeksvraag/vragen
Gestart in 2020/21
4e GymnasiumHoofdvraag/thema: Het onderwijsleergesprek over gevoelige onderwerpen
Wat is het effect van een training voor docenten over dialogisch onderwijs, multiperspectiviteit en de ethische dimensie op de kwaliteit van onderwijsleergesprekken over een gevoelig onderwerp?
Plan van aanpak over het bespreekbaar maken van gevoelige onderwerpen in de klas (Geschiedenis) is haast voltooid. De docent-onderzoeker is onder begeleiding van onderzoekers van de UvA bezig met de aanvraag van een beurs voor promotieonderzoek.
Voer bij geschiedenis het dialogische gesprek
Mode & Jean school, ROC van AmsterdamHoofdvraag: Wat zijn de kenmerken van een lessenserie die helpt om zelfregulatie van studenten te ontwikkelen bij geheel of gedeeltelijk online studeren?
De docent-onderzoeker heeft een vragenlijst uitgezet. Vraag: Wat zijn criteria waarmee je kunt bepalen of het online onderwijs van voldoende kwaliteit is of niet? Zij presenteert de uitkomsten daarvan binnenkort op een studiedag met haar afdeling.
Veiligheidscollege, ROC van Amsterdam Hoofdvraag: Welke factoren bepalen het tot-stand-komen van de bovengemiddeld lage examenopbrengsten van studenten bij externe examens?
De docent-onderzoeker is een onderzoeksplan aan het uitwerken, literatuur aan het lezen en bezig met eerste dataverzameling (gesprekken met collega's/docenten in het kernteam). Er is een probleemanalyse gemaakt.
Montessori Scholengemeenschap AmsterdamThema: ontwerponderzoek gericht op een vraaggestuurd leerlingmentoraat in de havo bovenbouw van het MSA
Hoofdvragen: Ontwerpend: welk, te ontwerpen en/of arrangeren materiaal leert de 4-havo-leerling zodanig reflecteren dat het mentoraat in jaar 5, vanuit de leerling, vraaggestuurd kan worden ingevuld?
Definiërend: welke vorm is voor de gewenste invulling van het mentoraat nodig en wordt deze vanuit de school ondersteund en dus gefaciliteerd?

Onderzoek naar mogelijkheden voor de verbetering van inzet en gebruik van reflectiemiddelen in Havo Bovenbouw. De docent-onderzoeker wil daarvoor een leerlijn ontwikkelen waarin leren reflecteren ook een doel is zodat leerlingen hopelijk meer intrinsiek gemotiveerd worden om te reflecteren.
Werkplaatsontdekkingen
Gestart in 2019/20
Berlage LyceumHoofdvraag: Aan welke ontwerpeisen moeten burgerschapsprojecten voor 2-vwo tijdens de projectweek voldoen om leerlingen te motiveren?
De docent-onderzoeker onderzoekt burgerschapsprojecten op zijn school, aangezien deze door leerlingen niet als motiverend worden ervaren. Via focusgroepen en leerlingen interviews, in combinatie met observaties, en uit literatuuronderzoek heeft hij ontwerpregels gedestilleerd. Tot zomer 2021 gaat hij een ontwerp maken en voorleggen aan focusgroepen.
Alasca (vh Cartesius2)Onderzoeksdoel: Het onderzoeken van voorwaarden voor het slagen van werken met rubrics.
Gaat dus vooral om hoe de rubrics worden ingezet en watvoor trainingen daarbij gegeven worden. Vorig schooljaar was de docent-onderzoeker een half jaar afwezig (verlof) nu onderzoek weer opgepakt. Zij test rubrics voor formatief handelen in de klas. Studiedag met collega's georganiseerd over formatief handelen waarbij de rubrics nogmaals aangereikt zijn.
Montessori Lyceum OostpoortHoofdvraag: Wat hebben ISK-leerlingen nodig voor een optimale doorstroom naar het reguliere onderwijs?
De docent-onderzoekers zijn de data-verzameling aan het afronden en begonnen met data-analyses. Gaan nog gesprekken met experts voeren. Willen dit schooljaar afronden met een advies voor de school, onderzoeksverslag, presentatie en artikel in een vakblad.
'Zet moedertaal meer in'
MBO College Zuidoost, ROC van AmsterdamHoofdvraag: Welke begeleidingsstructuur en -methodiek zijn een voorwaarde voor een geslaagde hybride leeromgeving?
De docent-onderzoekers hebben ontwerpprincipes opgesteld vorig schooljaar voor het ontwerpen van een begeleidingsmodel voor hybride leren. Inmiddels twee focusgesprekken gevoerd waarin de ontwerpprincipes zijn getoetst. Op basis hiervan ontwikkelen zij momenteel een eerste prototype “model voor begeleiding” met praktische aanbevelingen.
Spinoza LyceumHoofdvraag/doel: De Effectiviteit van het Daltonuur verhogen
De docent-onderzoekers onderzoeken de effectiviteit van de flowchart die zij ontwikkeld hebben voor het werken tijdens Daltonuren.
Bereiden een artikel voor over hun onderzoek. Gaan onderzoek dit schooljaar afronden.
Samen op onderzoek uit
Onderzoeker HvA
Onderzoeker UvA
Het gaat om onderzoek naar overtuigingen, vertrouwen in eigen kunnen van docenten m.b.t. het aanleren van zelfregulatie en metacognitie bij leerlingen. De onderzoekers hebben een vragenlijst ontwikkeld om te inventariseren in hoeverre docenten zichzelf in staat achten hun leerlingen zelfregulatie aan te leren. Daar hebben zij een artikel over geschreven dat recent is ingediend ter publicatie. Daarnaast is de onderzoeker van de HvA bezig om zelfregulatie op de lerarenopleiding (HvA) meer in het curriculum te krijgen door te zorgen dat studenten meer zelfregulerend leren werken en dat de studenten ook in staat zijn om straks hun eigen leerlingen in de praktijk ook zelfregulerender te laten worden.